Freese, Karl-Gustav
image
Im Karl-Mahnke Theaterverlag erschienen:
Hill Christ
De Wieberhoff
Vita:
"Wat schall een veel över sik seggen? Dat 'n born is, wiest dat Standesamt ut, dat' n leben deit, de Stüerkort. Blifft woll bloot na, neem 'n herstammt un wo'n sik bit sowiet üm't Leben brocht hett.
Wenn ik torüggkiek up de, de vör mi wesen sünd, denn seh ik up de een Siet Buern und Schipper in Oostfreesland, anfungen bi Kanko vun Wittmund, de so üm 1350 leevt hett, över Lucas Frees, de üm1600 den Namen an de Familje broch, bit to mienen Vadder, de na twintig Jahren Seefahrt an Land güng, wiel't mit den Küstenfahrt up egen Schepen nix mehr weer. - De anner Siet lett wat bunter. Se hett vun 1648 af Buern un Kooplüüd, Handwarker un Schippsboer un stammt ut Lüneborg un Ollnborg. Beide Sieden drepen sik üm 1900 in Geestmünn. Un daar bün ik Sünndag, den 6. Dezember 1903 'n beten vör twölf Uhr nachts, up de Welt kamen.
Wenn't na mi gahn harr, weer ik ok Schipper worrn. Man as ik de School mit Franzöösch un Ingelsch un wat dat noch so geef achter mi haar, daar weer wieldeß Krieg wesen, un wi harrn keen Schepen mehr. So bün ik denn na't Seminar gahn, üm Schoolmester to waarn, eerst in Auerk (Aurich) un nahstens in Beers (Bederkesa). Man as ik daar 1925 mit dör weer, harr dat düütsche Riek woll Arbeitslose, aber keen Stellen för us; un jedereen muß sehn, wo he dörkeem. Eerst heff ik up'n Lastwagen seten un bün mit Mehl un Koorn in de Welt rümkutschiert; denn weer ik'n Tietlang Huuslehrer un uplest dree Jahr Schriever bi'n Rechtsanwalt. In'n November 1929 kreeg ik mien eerste Schoolmesterstell, in'n Mai 1930 de twete, de nu ok so veel Geld inbroch, dat mien Fro un ik us freen kunnen.
Weil dat Geld för Reisen aber nich recht langen wull, sorg de Stader Regierung darför, dat wi wat vun de Welt to sehn kregen un leet mien Familje un mi as Schoolmester noch söven Maal ümtrecken, bit se us in'n Moor twüschen Achim un Posthusen afsetten deen un us Tiet to'n Verpuusten geef. Daar in Giersdorf - Schanzendorf sünd wi nu to Huus.
Wennehr ik anfungen bün to schrieven, dat weet ik upstunns ok nich mehr; ward woll in'n Krieg wesen sein. Naher heff ik noch allerlei Hoochdüütschet schreven, dat in Zeitungen afdruckt un - as mien Speel "Blücher" - ok maal upföhrt is. Aber dat Rechte düch mi dat all nich. Eerst'n Fründ hett mi, ahn dat he't wull, up den Wegen hulpen. De Fründ harr'n Laienbühn to versehn un frag mit üm een Buernstück. Ik dä em de Gefallen un schreev een; aber as't klaar weer, daar dach ik, wo könnt nedderdüütsche Buern woll so'n Düütsch snacken, un schreev't in Plattdüütsch üm. Daar klüng't beter; bloot nu künn mien Fründ dat nich mehr bruken; denn he harr keen Spelers, de Plattdüütsch snacken. So liggt denn mien eerst nedderdüütsch Speel "Volk ünner'n Joch" noch jümmer in'n Kasten; denn de Plattdüütschen wüllt nu maal an'n leefsten dree or veer Minschen up de Speeldeel un keene sössteihn, de to'n Speel ut de Franzosentiet höört, wat 'n ganz Dörp ümfaten deit.
Mi hett dat Nedderdüütsche aber nich wedder looslaten. Na "Volk ünner'n Joch" heff ik noch dat Krippenspeel "Hill Christ", dat bi een Dörpswiehnachtsfier 1936 to'n eersten Maal upföhrt is, dat Märken "Narre Dood' (1938), de lüüt Komödie "Een Klock blifft stahn" un dat Lustspeel "De Wiewerhoff" (1943) schreven. Just dat leste Stück hett faken up den Speelplaan vun de lütten un groten nedderdüütschen Bühnen stahn. Daarto kemen noch 'n ganzen Barg hooch- un plattdüütsche Saken, ok Gedichten, de meisttiets in Zeitungen afdruckt worrn sünd, man ok 'ne hoochdüütsche "Geschichte des Hellweger Moores".
As Suldat an de Atlantikküst sünd in'n Krieg de Manuskripten vun de Komödi "Ohm Peer" un vun dat Epos "Schipper, Dood un Düvel" fertig worrn. Mit veertig Jahren is Karl Gustav Freese in't leste Kriegsjahr an'n 4. Juni bi Ambleteuse in Frankriek fullen.

 Zurück